Onlangs mocht ik samen met collega trainingsacteur Ton van de Bildt een aantal theatrale interventies spelen en de dialoog na afloop leiden.
Tijdens een ‘diner pensant’ voor vrijwilligers in een Zorginstelling voor ouderen met een visuele beperking, werd het thema “Uw eigen leven kunnen leiden” door middel van Spiegeltheater gepresenteerd.
Een ‘diner pensant’ is een informele bijeenkomst waarbij tijdens het diner met elkaar een dialoog wordt gevoerd over een vooraf afgesproken thema. Op deze manier komt een onderwerp op een andere manier tot ‘leven’.
Spiegeltheater geeft een inkijkje in de dagelijkse gang van zaken.
Spiegeltheater geeft op een humoristische en speelse wijze zicht op het (dis)functioneren van medewerkers binnen een organisatie. Het geeft de verhoudingen en spanningen tussen partijen weer. Spiegeltheater kan relativeren en kan met een knipoog de vinger op de zere plek leggen wat medewerkers of management wel zeggen maar niet doen.
Spiegeltheater is geschikt als startsein voor cultuurveranderingen op de werkvloer en levert input voor dialoog.
Het thema van het diner pensant: “Uw eigen leven kunnen leiden” werd in drie interventies nader uiteengezet: Opgedrongen zorg; Het ontnemen van de eigen regie; Het leiden van een eigen leven en de normen & waarden van de vrijwilliger zelf.
Thema’s die we allemaal (her)kennen, valkuilen waar we allemaal van weten en ook nog steeds instappen.
De casuïstiek, door ons zelf geschreven, laat op een luchtige manier zien hoe we als vrijwilliger (maar net zo goed als medewerker of familie) toch telkens weer in de valkuil stappen om het ‘maar even snel voor de ander te regelen’.
Onder het mom van dat is wel zo makkelijk, anders is het zo lastig, dan is het maar geregeld. Geen tijd. Nu niet. Ik weet het beter.
Er ontstaat een levendige dialoog.
Door de herkenbaarheid van eenvoudige dagelijkse thema’s.
Niet in de laatste plaats ook voor de vrijwilliger in de zorg, waar weinig middelen beschikbaar zijn voor training en deskundigheidsbevordering, maar waar we nu en zeker in de toekomst, meer en meer op moeten kunnen rekenen.
En nee, de scene waarin de gespeelde vrijwilliger de gespeelde cliënt tot haast maant, en beslist dat een patatje-mét er niet in zit omdat de maaltijd bij de zorginstelling immers klaar staat; of waar de gespeelde vrijwilliger de gespeelde cliënt wijst op een incontinentieprobleem en dat dat toch niet meer kan gebeuren en totaal niet invoelt wat voor spanningen daar aan ten grondslag liggen; of de gespeelde vrijwilliger die voor de gespeelde cliënt beslist dat ‘we’ gewoon een jas aan doen (of hem anders ‘stiekem’ meeneemt – en daarmee dus ook weer heeft besloten vóór) …………… zijn situaties die we allemaal echt niet zo doen. Gelukkig maar.
Het zijn situaties die net iets boven de werkelijkheid zijn uitgetild.
Het zijn ook geen hoog-over medische kwesties, geen ingewikkelde situaties.
Het zijn de dagelijkse beslommeringen uit een dagelijks leven die het leven wel jóuw leven maken.
Het getuigt van lef als je als zorginstelling de discussie met je vrijwilligers hierover aan durft te gaan.
Het is fijn als je daar met spiegeltheater een vorm voor kunt geven.